„Rybak Fritz Gust, jego syn Fritz junior i Emil Lüdke utonęli, a ich kuter „Leba 50” poszedł na dno. W tym samym czasie kuter „Leba 40” został wyrzucony na brzeg. Wczoraj rano z prędkością błyskawicy przez Łebę przeszła wiadomość, że o godz. 4 rano przy podejściu do portu w Łebie, na dno poszedł kuter „Leba 50”. Wraz z nim utonęli rybak Fritz Gust, jego syn Fritz jun. i Emil Lüdke. Jak doszło do takiej tragedii?

   Przy pięknej pogodzie z Łeby wyruszyła spora grupa kutrów, aby po okresie chudych połowów zasadzić się na łososia w rejonie przylądka Rozewie. Zwłaszcza, że wielu rybaków nie wypływało wcześniej na połów szprota, a na chleb trzeba jakoś zarobić. Niestety, wkrótce nastąpiło załamanie pogody. 7 mają około godziny 11 morze się rozbujało i następnego ranka miało już 6-7 stopni w skali Beauforta.

   Kuter „Leba 50” postawił sieci 7 mają ok. 8 rano, ale po paru godzinach wybrał je, z uwagi na wzmagający wiatr i fale, po czym obrał kurs do macierzystego portu. We wszystkich sieciach były zaledwie 4 łososie, więc można sobie wyobrazić, jak ciężko pracują rybacy na kawałek chleba.

   8 maja około 4 rano, kuter „Leba 50” dopłynął w pobliże główek portu w Łebie, gdzie podchodziły też inne jednostki. Przed nim do portu wchodził największy z łebskich kutrów - „Leba 14”. Jakieś 500 metrów przed wejściem, „Leba 50” był już na właściwym kursie pomiędzy zbawcze dwa mola, a przy sterze stał właściciel kutra, Fritz Gust senior. (Dawniej wejście do portu było otwarte na północ, a po przebudowie w roku 2001, na wschód - dop. autora).

   W pewnym momencie niezwykle silny podmuch wiatru zepchnął kuter z obranego kursu i ustawił niekorzystnie do fali. Pierwsza z nich runęła z całą siłą na pokład i w całości go przykryła. Załogi pozostałych kutrów widziały, jak „Leba 50” błyskawicznie pogrąża się w spienionej wodzie. Najpierw poszła na dno rufa z ciężkim silnikiem, a po niej reszta kadłuba. Kuter „Leba 14” natychmiast zawrócił, żeby udzielić pomocy tonącej jednostce. Podobnie uczyniły kutry 51, 48 i 28.

   Niestety, na ratunek było już za późno i nie można było pomóc. Nieszczęsny kuter leżał już na dnie, zabrawszy ze sobą całą załogę. Na powierzchni morza widać było plamy ropy, sieci, skrzynki i inne luźne przedmioty. Tylko czubek masztu był widoczny pomiędzy falami, kierując się wraz z zatopioną jednostką ku zachodniej plaży. Ojciec i syn Gustowie oraz Emil Lüdtke, padli ofiarą marynarskiej śmierci. Spowodowało to ogrom cierpień w ich rodzinach.

   Fritz Gust, właściciel kutra, miał 51 lat kiedy zginął. Osierocił ośmioro dzieci, w tym dwoje nieletnich, którzy razem z matką przeklinają śmiercionośne morze. Ich ojciec był starym marynarzem, rybakiem i służył w Kriegsmarine. Przed dwoma laty usunięto mu z dłoni duże zgrubienie w formie kuli, które się przemieszczało w jego ciele. W kręgach rybackich Fritz Gust senior był osobistością wiodącą. Z uwagi na jego zdolności przewidywania i doświadczenie, przy wielu akcjach ratowniczych czy wypadkach powierzano mu komendę. 

   Przed dziesięcioma laty Gust senior kupił lekki kuter z silnikiem o mocy 12 koni mechanicznych (półotwarty pokład), który mógłby jeszcze ze 20-30 lat służyć. Niestety, wraz z załogą, morze zabrało wszystko... Syn szypra, Fritz junior miał 21 lat, kiedy zginął razem z ojcem. Niedawno się ożenił i niestety nie dane mu będzie wychowywać dziecka, które jego młoda żona nosi pod sercem.

   Emil Lüdtke, dzielny współpracownik obu Gustów, pozostawił swoją rodzinę w szczególnie ciężkim położeniu. Ukochany mąż, ojciec i żywiciel miał pięcioro dzieci, z których żadne nie skończyło 13 lat, a jedno leżało chore w gipsie. Jego żona też nie cieszyła się dobrym zdrowiem. Również Lüdtke był dobrym marynarzem, którego śmierć, podobnie jak jego ojca w 1900 roku, zabrała w głębiny. Cała tragiczna trójka była roztropna, lubiana i z charakterem.

   Po zatonięciu „Leba 50”, kutry 28, 39 i 51 początkowo musiały odstąpić od zamiaru wejścia do portu i po pewnym czasie ponownie obrały kurs na główki. Natomiast znajdujące się na morzu jednostki nr 38, 43 i 53, obrały kurs do Ustki. Jedenastka schroniła się w Darłówku, a czwórka przeczekała sztorm na Helu.

   O śmierć otarła się też załoga kutra nr 40, który płynął za nieszczęsną 50. W tym przypadku wzburzone morze zalało rufę i znajdujący się tam silnik, który przestał pracować. Na szczęście w ostatnim momencie załoga, czyli Paul Dreyer, Fritz Dreyer i Moldenhauer postawili żagiel, dzięki czemu na wpół zatopiona jednostka dopłynęła blisko plaży, niedaleko mola zachodniego. Rybaków podjęła załoga łebskiej pogłębiarki. Po pewnym czasie inni koledzy rybacy pomogli ściągnąć czterdziestkę na głębszą wodę i w efekcie zaholować do portu. Dobrze, że morze się wówczas uspokoiło, bo i ta jednostka byłaby stracona.

   Jak się dowiedzieliśmy, burmistrz pogrążonej w głębokim smutku gminy Łeba, towarzysz partyjny Zimmerman, natychmiast powiadomił o tragicznym wypadku władze partyjne i państwowe, w tym powiatowego szefa partii, starostę i rząd rejencji w Koszalinie. Nie tylko w Łebie, ale na całym Pomorzu zadawano sobie znowu pytania na temat tutejszego portu, który po ciężkiej i znojnej pracy na morzu, umożliwiłby bezpieczny powrót do domu.

   Każdy wie, że koszt takiego przedsięwzięcia byłby ogromny. Mieszkańcy Łeby mają świadomość, że w końcu partia NSDAP i czynniki państwowe, będą musiały się zająć tym problemem. Od dziesięcioleci warunki wokół wejścia do portu obciążają rybaków, jako tych zakładników, którzy co jakiś czas płacą za to utratą jednostki, a często i życia...”

   Tyle „Gazeta Lęborska” na temat tej głośnej tragedii rybackiej z maja 1935 roku. Zaraz po katastrofie znaleziono zwłoki Gusta juniora i pochowano je 12 maja. Po ponad 2 tygodniach znaleziono zwłoki rybaka Emila Lüdke, którego pochowano 28 maja. Ostatnim znalezionym z tej tragicznej trójki był właściciel kutra Fritz Gust senior, wobec którego ostatniej posługi dokonano 2 czerwca. W każdym przypadku odbył się duży pogrzeb, będący jednocześnie manifestacją jedności i solidarności braci rybackiej.


Wykaz nazwisk miejscowych marynarzy i rybaków, którzy stracili życie na morzu w latach 1845-1945: